Desk research jak zrobić to zapytanie, które często pojawia się w wyszukiwarkach. Mnie odpowiedź na to pytanie zmusiła do zastanowienia się, jak ja właściwie to robię. I tak narodził się pomysł na plan ośmiu kroków desk researchu. Postanowiłam go uzupełnić o praktyczny przykład – desk research na potrzeby rozdziału do monografii naukowej.
1. Ustal temat analizy
Spisz wszystkie zagadnienia, których będzie dotyczyć Twoja analiza. Przyjrzyj się im i sprawdź, czy są pomiędzy sobą spójne, czy też nie wkradły się jakieś wątki poboczne, które odciągną Cię od głównego tematu. Gdy masz już pełną listę zagadnień, możesz zacząć wykreślać wątki poboczne.
Przykład:
- Temat główny: negatywny wpływ fake newsów podczas pandemii COVID-19 na ich odbiorców
- Zagadnienia powiązane:
- Infodemia
- Pandemia COVID-19
- Nieład informacyjny i powiązane z nim pojęcia dezinformacja, błędna informacja i zła informacja
- Najczęściej powtarzające się fake newsy dotyczące COVID-19
- Zdrowie psychiczne
- Przeciążenie informacjami
2. Postaw pytania
Równolegle zacznij pracować nad pytaniami, na które chcesz znaleźć odpowiedź. Podstawą do rozpoczęcia desk researchu są przede wszystkim pytania. Im bardziej są precyzyjne – tym lepiej, bo one wyznaczą stopień pogłębienia analizy. Najlepiej wypisać tych pytań, jak najwięcej się da, a potem ograniczyć listę do najważniejszych.
Przykład:
- Jaki jest negatywny wpływ fake newsów na zdrowie psychiczne odbiorców?
- Czy istnieją udokumentowane przypadki zgonów lub poważnych konsekwencji zdrowotnych spowodowanych niewłaściwymi decyzjami pod wpływem fałszywych informacji?
- Czy istnieją udokumentowane przypadki innych zachowań ludzi podczas pandemii, na które wpływ miały fake newsy?
3. Ustal zakres czasowy
Drugim elementem w prowadzeniu desk researchu, który trzeba ustalić, jest przedział czasu, którego ma dotyczyć analiza. Czy ma być to ostatni rok, czy ostatnie pięć lat, a może jeszcze dalej? Wszystko zależy, jaki temat chcemy badać. Jeśli jest to zapytanie typowo biznesowe, wystarcza ostatni rok czy dwa lata. Jeśli chcemy badać dłuższy proces, na przykład zmianę postaw społeczeństwa według jakiegoś problemu zdrowotnego, przedział czasu może obejmować wiele lat.
Przykład:
- Ponieważ pandemia COVID-19 wybuchła na początku grudnia 2019 r. w Chinach, to jest dla mnie początek analizowanego okresu. Mogę też sięgnąć po wcześniejsze materiały dotyczące innych epidemii w celu dokonania historycznej analizy zjawiska.
4. Sprawdź dostępność informacji
Kolejnym krokiem jest zorientowanie się – na razie pobieżne – skąd będziesz czerpać informacje do raportu. Warto przejrzeć portale internetowe. W przypadku analiz biznesowych dobrym źródłem informacji jest też monitoring prasy. Dlatego warto ustalić słowa kluczowe, skontaktować się z firmami monitorującymi media i wycenić, ile będzie kosztował zakup danych. Warto też zorientować się, czy na rynku są dostępne płatne raporty firm konsultingowych specjalizujących się w danym sektorze. Wiedza jest też dostępna na stronach poszczególnych firm. Dostępność źródeł informacji i zorientowanie się, czy dany temat jest w nich omawiany, pozwolą na wykonanie kolejnego kroku.
Przykład:
- Ponieważ korzystałam z artykułów naukowych, główną wyszukiwarką była dla mnie multiwyszukiwarka EDS, do której mam dostęp na uczelni. Pomocniczo posługiwałam się serwisami dla naukowców Google Scholar, Researchgate.net i Academia.edu – tam również można znaleźć artykuły naukowe.
- Pomocniczo sięgałam do bazy artykułów z polskich opiniotwórczych portali, zgromadzonej przeze mnie podczas obserwowania rozwoju pandemii i związanej z nią infodemii. W przypadku wydarzeń zagranicznych sięgałam po wskazywane przez naukowców opiniotwórcze portale internetowe w języku angielskim.
5. Ustal, ile czasu zajmie Ci realizacja zadania
Mając ustalone pytania, zakres czasowy a także dostępność informacji, możesz oszacować czas pracy potrzebny na przygotowanie badania. Zależy on od tych trzech parametrów. Jeśli robisz taki raport dla zewnętrznego klienta, pomoże Ci to ustalić termin dostarczenia wyników. Jeśli robisz to dla siebie – pomoże Ci łatwiej pogodzić przygotowanie desk research z innymi zadaniami z Twojego harmonogramu.
Przykład:
- Mam 150 tekstów naukowych i do tego ok. 40 artykułów z portali internetowych. Ich przegląd, opisanie w bibliografii i wyłowienie najważniejszych informacji do artykułu do dla mnie około 30 godzin pracy.
6. Przygotuj narzędzia
Desk research to przede wszystkim praca ze źródłami. Będą Ci potrzebne edytor tekstu, arkusz kalkulacyjny (jeśli elementem raportu ma być analiza treści pochodzących z mediów), ale przyda się też program do tworzenia opisów bibliograficznych – w swojej pracy będziesz powoływać się na różne źródła. Wprawdzie Word ma prosty menedżer bibliografii, ale jeśli planujesz dane materiały wykorzystywać wielokrotnie, przyda Ci się bardziej zaawansowane narzędzie do zarządzania bibliografią jak Mendeley, Citavi, Zotero. Osobiście korzystam z tego ostatniego, gdyż ma wersję na Maca i jest bardzo intuicyjny w obsłudze.
7. Zacznij pracę
Ustalenia dokonane? Czas start! W oparciu o zakres tematyczny analizy, przygotuj sobie plan analizy, zgromadź materiały, przejrzyj je i wybierz najważniejsze informacje i dane, które odpowiedzą na postawione pytania. Możesz robić zaznaczenia w tekście czy etykiety (tagi) w menedżerze bibliografii. Następnie zacznij pracować nad pierwszą wersją tekstu raportu, umieszczając odnośniki do źródeł. Gdy pierwsza wersja jest gotowa, odłóż ją na jeden dzień.
8. Nieustanie poprawiaj
Sprawdź teraz to, co napisałeś. Popraw język, zadbaj o to, by poszczególne części raportu były ze sobą połączone i aby czytelnik rozumiał, co, dlaczego i w jakiej kolejności omawiasz. Sprawdź, czy poprawnie zacytowałeś dane i sformułowałeś odpowiednie wnioski. Upewnij się, że wykorzystałeś wszystkie dostępne źródła. Na końcu wydrukuj materiał i przeczytaj go raz jeszcze. Czytanie z innego nośnika pomoże Ci zauważyć literówki i błędy językowe.
A gdy raport desk research jest gotowy…
Gotowe! Masz już raport, który możesz przedstawić. W przypadku raportu, który zleca Ci ktoś inny, może on jeszcze chcieć uzupełnić przedstawione informacje, czy zmienić układ elementów raportu. Dlatego warto czas na poprawki uwzględnić w oszacowaniu kosztów, jak też określić, co może być płatne dodatkowo. Pozwoli to uniknąć frustracji sytuacją, w której zamawiający będzie zgłaszał coraz to nowe sugestie zmian, a Ty będziesz świadomy, że przekroczyłeś założony czas.
Zadanie zakończone, odbiorca akceptuje raport (lub też Ty sam masz poczucie, że materiał jest gotowy i nie wymaga dalszych zmian). Jesteś bogatszy o nową wiedzę i masz poczucie dobrze wykonanego obowiązku. Teraz warto odpocząć i zrobić sobie drobną nagrodę 🙂
Inne teksty z cyklu o desk research:
Jeśli masz dodatkowe pytania odnośnie desk research, zapraszam do kontaktu.
